طراحی سیستم مدیریت ریسک دانش محور برای پروژه های سرمایه گذاری انرژی

پروژه های سرمایه گذاری انرژی معمولا با بهره گیری از استراتژی شراکت بخش دولتی- خصوصی اجرا شده و به بهره برداری می رسند که در حقیقت از دو پروژه تشکیل شده اند؛ این پروژه ها شامل پروژه شراکت دولتی- خصوصی و پروژه زیرساخت می باشند. پروژه شراکت دولتی- خصوصی در کل به عنوان یک پروژه حل مساله بوده که بخش دولتی با توجه به بلوغ موجود، متمایل به حل مشکلات خود با بهره گیری از حضور بخش خصوصی می باشد؛ و پروژه زیرساخت نیز معمولا بر پایه روش "ساخت، عملیات و انتقال" یا "ساخت، تملک و عملیات" اجرا می گردد. یکی از مهم ترین اهداف و چاچوب هایی که دولت ها به ویژه دولت های کشورهای توسعه از پرداختن به مقوله ppp به دنبال دستیابی به آن هستند، افزایش ارزش پول خدمات ارائه شده می باشد. تسهیم، ارزیابی و مدیریت مناسب ریسک های پروژه بین بخش دولتی و بخش خصوصی یکی از مهم-ترین پارامترها در افزایش vfm می باشد. در سال های اخیر تمایل بیشتری به استفاده شرکت های پروژه محور از مدیریت ریسک فراگیر پروژه با رویکرد دانش محور به وجود آمده که باعث شده محققان به جزئیات دقیق تر این روش مدیریت ریسک توجه کنند. مدیریت ریسک فراگیر پروژه با رویکرد دانش محور به مجموعه فرایندهایی اطلاق می شوند که به عنوان سیاست ها، روش ها و عملکردهای کاربردی و سیستماتیک مدیریت نسبت به کارهای تحلیلی، ارزیابی و کنترل ریسک اقدام می شود. مساله اصلی که این تحقیق با آن روبرو است ارائه نظام مدیریت ریسک فراگیر پروژه دانش محور است که بتواند خلاء توصیف شده را تکمیل کند و با در نظر گرفتن عوامل کمی و کیفی دخیل در مدیریت ریسک پروژه، ارزیابی، تحلیل و کنترل ریسک در پروژه را به صورت دانش محور انجام دهد تا از پیچیدگی و زمان بر بودن این روش بکاهد. راهکار پیشنهادی در این تحقیق استفاده از یک سیستم پشتیبان تصمیم دانش محور برای مدیریت ریسک فراگیر پروژه است. زیر سیستم های سیستم پیشنهادی عبارتند از: پایگاه داده سیستم با استفاده از شبکه های عصبی، پایگاه دانش فازی، پایگاه مدل شبکه اعتقادی بیزین با استفاده از برنامه ریزی و تحلیل سناریویی، موتور استنتاج و واسط کاربری. هر کدام از زیر سیستم ها و کل سیستم پیشنهادی مورد اعتبارسنجی و ارزشیابی قرار گرفته است. برای اعتبارسنجی از مدارک موجود در شرکت مپنا (مدیریت پروژه های نیروگاهی ایران) استفاده شده است. روش اعتبارسنجی مقایسه نتایج سیستم با نتایج واقعی پروژه های گذشته و نظرسنجی از خبرگان بوده است. نتایج این تحقیق نشان داد که سیستم پیشنهادی می تواند شاخص انحراف ریسک در پروژه های سرمایه گذاری انرژی را کاهش دهد. هم چنین این سیستم دانش محور دارای عملکرد بهتری نسبت به سیستم پشتیبان تصمیم غیر دانش محور است. هم چنین نتایج فرعی تحقیق نشان داد که استفاده از روش شبکه اعتقادی بیزین و تحلیل سناریویی برای پاسخ و کنترل ریسک در پایگاه مدل، منجر به بهبود عملکرد سیستم می شود.